Private equity (PE) heeft de afgelopen decennia een cruciale rol gespeeld in de financiële wereld. Deze investeringsstrategie, waarbij kapitaal wordt opgehaald van institutionele beleggers en vermogende particulieren om aandelen in niet-beursgenoteerde bedrijven te kopen, biedt aanzienlijke kansen voor winst en groei. Hoewel private equity-fondsen vaak worden geprezen voor hun vermogen om ondergewaardeerde bedrijven te transformeren, te herstructureren en winstgevend te maken, is er een keerzijde die steeds meer onder de aandacht komt. De donkere kant van private equity – de negatieve gevolgen voor werknemers, bedrijven en de bredere economie – werpt een schaduw over de vaak rooskleurige winsten.

1. De focus op korte termijn winstmaximalisatie

Een van de meest prominente kritiekpunten op private equity is de nadruk op korte termijn winstmaximalisatie ten koste van de lange termijn gezondheid van bedrijven. PE-fondsen kopen bedrijven vaak op met geleend geld, herstructureren ze agressief en streven ernaar ze binnen enkele jaren met een flinke winst door te verkopen. Dit proces, bekend als “buy-and-build” of “strip-and-flip,” legt enorme druk op bedrijven om snel te presteren. Dit kan betekenen dat er drastische kostenbesparingen worden doorgevoerd, zoals het ontslaan van werknemers, het snijden in onderzoeks- en ontwikkelingsbudgetten en het verkopen van bedrijfsmiddelen.

Hoewel deze strategie op korte termijn winstgevend kan zijn voor investeerders, kan het de duurzaamheid van het bedrijf op lange termijn in gevaar brengen. Bedrijven kunnen te zwaar belast worden met schulden, wat hun vermogen om te innoveren, te groeien en te concurreren op de lange termijn ondermijnt.

2. De gevolgen voor werknemers

Werknemers zijn vaak de eersten die de negatieve gevolgen van private equity-overnames voelen. Om de winsten te vergroten, worden kostenbesparende maatregelen genomen, waarbij arbeidskosten vaak als een voor de hand liggend doelwit worden gezien. Dit leidt vaak tot massaontslagen, bezuinigingen op loon en secundaire arbeidsvoorwaarden, en verslechterde arbeidsomstandigheden.

Een bekend voorbeeld hiervan is de overname van het Amerikaanse warenhuis Toys ‘R’ Us door PE-fondsen in 2005. Het bedrijf werd opgezadeld met enorme schulden, wat uiteindelijk leidde tot het faillissement in 2017. Meer dan 30.000 werknemers verloren hun baan, terwijl de private equity-investeerders miljarden aan vergoedingen en dividenden hadden verdiend. Dit laat zien hoe de belangen van werknemers vaak ondergeschikt worden gemaakt aan die van de investeerders, wat sociale en economische schade kan veroorzaken.

3. Schuldenlast en faillissementen

Een andere veelvoorkomende tactiek van private equity is het belasten van overgenomen bedrijven met aanzienlijke schulden. Wanneer PE-fondsen bedrijven kopen, gebruiken ze vaak een techniek die bekend staat als “leveraged buyout” (LBO). Dit houdt in dat een groot deel van de overnamesom wordt gefinancierd met geleend geld, dat vervolgens op de balans van het overgenomen bedrijf wordt gezet.

Dit kan leiden tot gevaarlijke situaties, vooral als de economische omstandigheden verslechteren. Bedrijven die voorheen gezond waren, kunnen worstelen met hun schuldenlast, wat hen vatbaar maakt voor faillissement. Een studie van de Harvard Business School toonde aan dat bedrijven die door private equity werden overgenomen 10 keer vaker failliet gaan dan andere bedrijven in dezelfde sector.

Het meest schrijnende voorbeeld van een LBO die desastreus eindigde, is die van Sears. De Amerikaanse warenhuisketen werd in 2005 gekocht door een private equity-fonds, dat het bedrijf opzadelde met miljarden dollars aan schulden. Sears had moeite om deze schulden terug te betalen, wat leidde tot jaren van verliezen en uiteindelijk faillissement in 2018.

4. Gebrek aan transparantie

Private equity-bedrijven opereren vaak met weinig publieke controle of transparantie. Omdat ze niet aan dezelfde regelgeving onderhevig zijn als beursgenoteerde bedrijven, worden ze zelden verplicht om hun financiën, bestuurspraktijken of strategieën openbaar te maken. Dit gebrek aan transparantie kan problematisch zijn voor belanghebbenden, zoals werknemers, leveranciers en lokale gemeenschappen, die vaak weinig inzicht hebben in de plannen van PE-bedrijven of de financiële gezondheid van het bedrijf.

Bovendien maken private equity-fondsen gebruik van complexe belastingstructuren en offshore-vehikels om hun winsten te optimaliseren en belastingdruk te minimaliseren. Dit leidt tot een verminderde bijdrage aan de bredere samenleving, terwijl de winsten van PE-fondsen vaak disproportioneel zijn in vergelijking met hun economische bijdrage.

5. Impact op de bredere economie

De activiteiten van private equity-fondsen kunnen ook een bredere economische impact hebben. Wanneer bedrijven failliet gaan of gedwongen worden te bezuinigen, heeft dit niet alleen gevolgen voor de directe werknemers, maar ook voor leveranciers, klanten en gemeenschappen. Massaontslagen kunnen leiden tot verhoogde werkloosheid, verminderde koopkracht en economische stagnatie in regio’s waar deze bedrijven gevestigd zijn.

Daarnaast leidt de focus op winstmaximalisatie vaak tot een verschraling van de bedrijfsomgeving. Bedrijven die zijn overgenomen door PE-fondsen, worden gestimuleerd om essentiële investeringen, zoals in innovatie, duurzaamheid of opleiding van werknemers, uit te stellen of te verminderen. Dit kan op de lange termijn schadelijk zijn voor de economische groei en het concurrentievermogen van hele sectoren.

6. Het falen van regulering

De regulering van private equity is in veel landen minimaal. Hoewel er enkele regels zijn die de activiteiten van PE-fondsen beperken, zoals de verplichting om bepaalde rapportages te doen of beperkingen op het gebruik van schuldfinanciering, blijven deze maatregelen over het algemeen zwak. Private equity-fondsen hebben vaak krachtige lobbygroepen die ervoor zorgen dat strengere regelgeving wordt afgehouden.

Dit gebrek aan toezicht heeft ervoor gezorgd dat private equity een invloedrijk en winstgevend deel van de financiële wereld is geworden, terwijl de risico’s voor de bredere economie en de samenleving grotendeels onbeheerd blijven. Een meer robuust regelgevend kader zou kunnen helpen om de negatieve effecten van private equity te beperken en bedrijven, werknemers en gemeenschappen beter te beschermen tegen de schadelijke praktijken die PE-fondsen soms hanteren.

Private equity wordt vaak gezien als een motor van economische groei en efficiëntie, maar de donkere kant van deze investeringspraktijk mag niet over het hoofd worden gezien. Hoewel sommige bedrijven baat hebben bij de strategische herstructureringen die PE-fondsen kunnen bieden, zijn er talloze voorbeelden van bedrijven die zijn leeggeroofd, werknemers die hun baan hebben verloren en gemeenschappen die de gevolgen hebben gevoeld van de schulden en bezuinigingen die gepaard gaan met private equity-overnames.

De focus op korte termijn winstmaximalisatie, vaak ten koste van de lange termijn duurzaamheid, toont de inherente risico’s van private equity. Zonder passende regelgeving en waarborgen kan deze sector meer kwaad dan goed doen, zowel voor individuele bedrijven als voor de bredere samenleving. Het is van cruciaal belang dat we als samenleving kritisch blijven kijken naar de manier waarop private equity werkt en de prijs die daarvoor wordt betaald.